Zapraszamy na wystawę – 120 lat historii niepołomickiego „Sokoła”

„Hej bracia, kto ptakiem przelecieć chce świat,
niech skrzydła sokole od młodych ma lat”

Nie bez przyczyny zatem ojcowie, założyciele pierwszego gniazda sokolego we Lwowie, nazwanego macierzą, w 1867 r. wybrali za swoje godło sokoła trzymającego w swoich szponach hantle. Sokół jest symbolem mądrości, wolności i zwycięstwa. Do tych symboli nawiązywał i takie cele stawiał sobie Lwowski Związek Sokolstwa Polskiego. Popularyzacja sportu, zdrowego stylu życia, kształtowanie postaw obywatelskich, świadomości narodowej, szerzenie idei wolności i obrony Ojczyzny, były tych celów realizacją.

Idee, które zrodziły się w Macierzy, szybko zostały zaadaptowane w będącej pod rozbiorami Polsce. Gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (taka nazwa został przyjęta jako jednolita dla wszystkich lokalnych organizacji), powstawały we wszystkich zaborach na terenie dawnej Rzeczpospolitej.

W 1902 roku powstało pierwsze gniazdo sokole w Niepołomicach. Tworzyli go zacni mieszkańcy miasta, a pierwszym naczelnikiem został Franciszek Ziemba.

 Największym sukcesem ówczesnego „Sokoła”, widzialnym do dzisiaj efektem działalności patriotycznej, była inicjatywa usypania Kopca Grunwaldzkiego w 500-letnią rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Z Wężowej Góry bowiem, gdzie usypano Kopiec, wyruszył Jagiełło przed uroczystym wjazdem do Krakowa po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Nie można pominąć faktu przystąpienia małopolskiego „Sokoła” w 1914 roku do Legionów Polskich (II Brygada gen. Hallera).

Po 1918 roku nastąpił spektakularny rozwój Towarzystwa. Sportowcy „Sokoła” reprezentowali Polskę na wielu zawodach sportowych. Gimnastycy wystąpili nawet w Pokazie Narodów podczas Igrzysk Olimpijskich w Amsterdamie (1928 r.)

Rozwój organizacji przerwała II wojna światowa, podczas której wielu działaczy „Sokoła” było prześladowanych przez okupantów.

PTG „Sokół” był prześladowany nie tylko przez wrogów, ale też przez „swoich”. W 1947 roku bowiem, nastąpiła delegalizacja Towarzystwa przez władze komunistyczne. Trwało to do lat 90-tych, gdyż dopiero po upadku komunizmu udało się reaktywować organizację.

W 1992 roku z inicjatywy wielu zasłużonych druhów i ówczesnych władz samorządowych, zostało odtworzone drugie niepołomickie gniazdo sokole. Łacińska sentencja „W zdrowym ciele zdrowy duch”, przyświecająca sokolim druhnom i druhom mogła być znowu realizowana w życiu. W odzyskanym przedwojennym budynku przeprowadzono generalny remont i w 1993 r. „Sokół” Niepołomice wrócił do swojego gniazda.

A dzisiaj? Chcemy być wierni tradycji. Budować więzi „między dawnymi, a nowymi laty”, odpowiadać na wyzwania współczesności. Zapraszamy do korzystania z aktywności sportowych, które oferuje „Sokół” i oczekujemy na propozycje wszystkich, którym idea zawarta w „Marszu Sokołów” i naszym Statucie jest bliska.

Barbara Post

Zapraszamy do Biblioteki Publicznej w Niepołomicach i Laboratorium Aktywności Społecznej na wystawę dotyczącą 120-letniej historii niepołomickiego „Sokoła”. Wystawę można oglądać codziennie w godzinach pracy naszych placówek do końca listopada.